Kalkulator pozwala wyliczyć staż pracy po podaniu daty nawiązania i rozwiązania stosunków pracy. Prezentowane wyniki mają charakter jedynie pomocniczy, nie powinny być traktowane jako wyłączne źródło informacji w tym zakresie. Wolters Kluwer Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za użycie kalkulatora do celów wszelkich rozliczeń.
8 lipca 2021 Rozliczanie stażu pracy niemal zawsze jest tematem szerokim i skomplikowanym. Ponadto przekonujemy się o tym dopiero pod wpływem konieczności. Z tego powodu poniżej wyjaśniam jak wliczyć pracę w gospodarstwie do stażu pracy w przypadku pracownika samorządowego. Okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym wlicza się do stażu pracy, uprawniającego pracownika samorządowego do dodatków, nagród i odpraw. Tak stanowi art. 38 ust. 5 ustawy z dnia r. o pracownikach samorządowych. W myśl tego przepisu „do okresów pracy uprawniających do dodatku za wieloletnią pracę, nagrody jubileuszowej i jednorazowej odprawy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy wlicza się wszystkie poprzednio zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.” W przypadku pracy w rolnictwie te „odrębne przepisy” to przepisy ustawy z dnia r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy. Zgodnie z art. 1 ust. 1 tej ustawy do stażu pracy, w tym stażu pracy pracownika samorządowego, wlicza się: okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie, prowadzonym przez współmałżonka, przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem, przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin. Pracę w gospodarstwie rolnym należy udokumentować. I jest to obowiązek spoczywający na pracowniku. Sposoby dokumentowania reguluje art. 3 ustawy o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy. Pierwszy sposób, to uzyskanie zaświadczenia z urzędu gminy, na terenie którego położone jest gospodarstwo rolne. Jeżeli urząd gminy nie dysponuje dokumentami uzasadniającymi wydanie zaświadczenia o pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym, to wtedy pracownikowi pozostaje skorzystanie z drugiego sposobu. A mianowicie, zdobycie zeznań co najmniej dwóch świadków zamieszkujących na terenie, na którym jest położone gospodarstwo rolne (art. 3 ust. 3). Co istotne, świadkami mogą być tylko takie osoby, które mieszkały w tym samym czasie, co była wykonywana praca w gospodarstwie rolnym. Należy dodać, że pracownik, który udokumentował pracę w gospodarstwie rolnym podczas zatrudnienia, ma prawo do wyrównania zgodnie z ogólna zasadą wynikającą z art. 291 § 1 Kodeksu pracy. W przypadku dodatku za długoletnią pracę za okres, który nie uległ jeszcze przedawnieniu, czyli za okres 3 lat od dnia, w którym roszczenie pracownika o wypłatę świadczenia stało się wymagalne. Decydujący będzie dzień, w którym nabył on prawo do dodatku na zasadzie art. 38 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych. Chodzi przy tym o dzień, w którym dodatek powinien być wypłacony w prawidłowej wysokości, uwzględniającej okres pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym. Wyrównanie pracownikowi samorządowemu będzie także przysługiwało w przypadku nagrody jubileuszowej. Decydują o tym rozwiązania zawarte w § 8 ust. 11 w zw. z ust. 10 rozporządzenia z dnia r. Rady Ministrów w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych. Zgodnie z nimi „jeżeli w dniu, w którym pracownik samorządowy udokumentował swoje prawo do nagrody jubileuszowej, był uprawniony do nagrody wyższego stopnia”, to „nagrodę niższą wypłaca się mu w pełnej wysokości, a w dniu nabycia prawa do nagrody wyższej – różnicę między kwotą nagrody wyższej a kwotą nagrody niższej.” Martin Bożek Podstawa prawna: ustawa z dnia r. o pracownikach samorządowych, ustawa z dnia r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy, rozporządzenie z dnia r. Rady Ministrów w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych, Kodeks pracy.A mianowicie renty rolniczej dla osób z długim stażem ubezpieczeniowym (co najmniej 25 lat), które stały się całkowicie niezdolne do pracy w gospodarstwie rolnym oraz nie ukończyły wieku emerytalnego. Jak twierdzi MRiRW, takie osoby nie powinny być pozbawione prawa do renty rolniczej, nawet jeśli w ostatnim okresie nie podlegały Pracownica (urodzona 23 października 1960 r.) złożyła zaświadczenie z urzędu gminy, że rodzice posiadali gospodarstwo rolne od 10 lutego 1960 r. do 25 maja 1993 r. oraz zeznania świadków, że pracowała w gospodarstwie rodziców w okresie od 20 czerwca 1978 r. do 22 listopada 1980 r. Nie ma żadnych dokumentów dotyczących przejęcia gospodarstwa od na podstawie przedłożonych dokumentów mogę zaliczyć pracę w gospodarstwie do stażu pracy i jaki okres powinnam zaliczyć? Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 20 listopada 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz. U. Nr 54, poz. 310) - dalej przewiduje trzy podstawowe możliwości zaliczenia okresów pracy w gospodarstwie rolnym do ogólnego stażu pracy. Pierwsza to prowadzenie indywidualnego gospodarstwa rolnego lub praca w takim gospodarstwie prowadzonym przez współmałżonka. Druga to zaliczenie pracownikowi do stażu pracy przypadające przed 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16. roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem. Trzecia to zaliczenie przypadających po 31 grudnia 1982 r. okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich omawianej sprawie ewentualne zastosowanie miałaby sytuacja określona w treści art. 1 ust. 1 pkt 2 dotycząca okresów pracy przypadających przed dniem 1 stycznia 1983 r. i po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze świadków potwierdzających pracę na roli stanowią w rozumieniu pełnoprawny dowód takiej pracy, na podstawie art. 3 ust. 3 Należy jednak zauważyć, że ostatecznej oceny dowodów dokonuje pracodawca, który konstytutywnie stwierdza fakt spełnienia wymogów określonych w ustawie i podejmuje decyzję o zaliczeniu, bądź też nie, okresu pracy na roli do pracowniczego stażu w przedmiotowej sprawie, w zakresie przesłanki wskazanej w treści art. 1 ust. 1 pkt 2 udowodnienie pracy na roli przypadającej przed dniem 1 stycznia 1983 r. jest niewystarczające, gdyż przepis ten zawiera dodatkowy wymóg objęcia tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem. Takie objęcie w omawianej sprawie bądź nie nastąpiło, bądź nie zostało udowodnione. Jeżeli pracownica udokumentuje objęcie gospodarstwa rolnego stosownym zaświadczeniem urzędu gminy (art. 3 ust. 1 zaliczenie okresu pracy na roli będzie możliwe. W chwili obecnej pracownica nie spełnia przesłanek zaliczenia pracy na roli do ogólnego stażu LisowskiZgodnie z art. 1 ustawy z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (Dz.U. nr 54, poz. 310) wliczeniu podlegają okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie, prowadzonym przez współmałżonka przypadające przed 1 stycznia 1983 r. , okresy pracy po ukończeniu 16. roku życia w Sprawa dotyczy zaliczenia pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po 16 roku życia do stażu pracy. Mam 55 lat i staż ogólny 34 lata pracy. Przed 2 miesiącami zostałam zwolniona z pracy z przyczyn leżących po stronie zakładu pracy. Do otrzymania świadczenia przedemerytalnego brakuje mi roku. ZUS odmawia zaliczenia pracy w gospodarstwie rolnym do stażu pracy. Czy ma rację? Jeżeli nie, to jak powinnam postąpić? Wyjaśnię, że od września 1977 r. uczęszczałam do szkoły w innej miejscowości, ale przez całą pierwszą klasę dojeżdżałam do szkoły codziennie (nie dostałam internatu), poza tym w tym okresie odbywałam też praktykę. Od września 1979 r. rozpoczęłam naukę w drugiej szkole, w której zostało mi przyznane miejsce w internacie od drugiego półrocza pierwszej klasy, czyli dopiero w 1980 r. Do tego dochodzą spędzane na gospodarstwie wakacje i okresy odbywanej praktyki, wydaje mi się, że powinni mi to zaliczyć do stażu pracy. Od drugiego półrocza trzeciej klasy (1982 r.) w zasadzie znowu dojeżdżałam do szkoły z domu. Maturę zdałam w 1982 r. roku i rozpoczęłam studia. W 1990 r. przejęłam gospodarstwo rolne po rodzicach. Komu przysługuje świadczenie przedemerytalne? Warunki nabywania i utraty prawa do świadczeń przedemerytalnych oraz zasady ich wypłaty i finansowania reguluje ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych ( Świadczenie przedemerytalne przysługuje pracownikom w wieku zbliżonym do emerytalnego, którzy posiadają długi staż zawodowy – wystarczający do nabycia emerytury – i utracili źródło przychodu w związku ustaniem zatrudnienia lub stosunku służbowego wskutek przyczyn od nich niezależnych, nie osiągnęli natomiast wieku emerytalnego. Zgodnie z art. 2 ustawy – prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która: 1) do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 56 lat – kobieta oraz 61 lat – mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub 2) do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 1065, 1292, 1321, 1428 i 1543), zwanej dalej „ustawą o promocji zatrudnienia”, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat – kobieta oraz 60 lat – mężczyzna oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn, lub 3) do dnia ogłoszenia upadłości prowadziła nieprzerwanie i przez okres nie krótszy niż 24 miesiące pozarolniczą działalność, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778), zwanej dalej „ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych”, i za ten okres opłaciła składki na ubezpieczenia społeczne oraz do dnia ogłoszenia upadłości ukończyła co najmniej 56 lat – kobieta i 61 lat – mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub 4) zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, pobieranej nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat, i do dnia, w którym ustało prawo do renty, ukończyła co najmniej 55 lat – kobieta oraz 60 lat – mężczyzna i osiągnęła okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub 4a) zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 60 dni od dnia ustania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego, o których mowa w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1952), lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. z 2016 r. poz. 162 i 972 oraz z 2017 r. poz. 1428), pobieranych nieprzerwanie przez okres co najmniej 365 dni, jeżeli utrata prawa do nich była spowodowana śmiercią osoby, nad którą opieka była sprawowana, i do dnia, w którym ustało prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna, ukończyła co najmniej 55 lat – kobieta oraz 60 lat – mężczyzna i osiągnęła okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub 5) do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn, lub 6) do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego, z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiadała okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn. Zaliczenie pracy w gospodarstwie rolnym do stażu pracy Z opisanego stanu faktycznego wnioskuję, że do Pani znalazłyby zastosowanie punkty 2, 5 oraz 6. Zapewne Panią interesuje punkt 5 wskazanej regulacji. Poniżej podam ogólne regulacje, które mówią o zaliczeniu pracy w gospodarstwie rolnym do staży pracy. Nie znając powodu odmowy zaliczenia przez ZUS okresu pracy w gospodarstwie rolnym, nie mogę się do tego odnieść. Zgodnie z art. 10 ustawy o emeryturach i rentach z FUS: „1. Przy ustalaniu prawa do emerytury oraz przy obliczaniu jej wysokości uwzględnia się również następujące okresy, traktując je, z zastrzeżeniem art. 56, jak okresy składkowe: 1) okresy ubezpieczenia społecznego rolników, za które opłacono przewidziane w odrębnych przepisach składki, 2) przypadające przed dniem 1 lipca 1977 r. okresy prowadzenia gospodarstwa rolnego po ukończeniu 16 roku życia, 3) przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, – jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe, ustalone na zasadach określonych w art. 5-7, są krótsze od okresu wymaganego do przyznania emerytury, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu. 2. Okresy wymienione w ust. 1 pkt 1 uwzględnia się także przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, jeżeli okresy składkowe i nieskładkowe ustalone na zasadach określonych w art. 5-7 są krótsze od okresu wymaganego do przyznania renty, w zakresie niezbędnym do uzupełnienia tego okresu. 3. Okresów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie uwzględnia się, jeżeli zostały one zaliczone do okresów, od których zależy prawo do emerytury lub renty, na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników.” Czy okresy pracy rolniczej traktuje się jako okresy składkowe? Okresy pracy rolniczej traktuje się jako okresy składkowe, o ile w czasie podlegania zaopatrzeniu emerytalnemu rolników, tj. od dnia 1 stycznia 1978 r. (por. wyrok SN z dnia 22 stycznia 2003 r., II UK 51/02, OSNPUSiSP 2004, nr 7, poz. 127), a potem ubezpieczeniu społecznemu rolników (tj. od dnia 1 stycznia 1983 r.), ubezpieczony opłacał składki na to ubezpieczenie; ewentualnie mając ukończone 16 lat prowadził (tj. był rolnikiem przed dniem 1 lipca 1977 r.) lub pracował (tj. miał inny status niż rolnik przed dniem 1 stycznia 1983 r., bo od tej daty rolnicy mieli obowiązek opłacania składek również za domowników) w gospodarstwie rolnym. Może przyczyna odmowy dotyczy właśnie tego okresu. Podała Pani, że sprawa dotyczy zaliczenia pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po 16 roku życia do stażu pracy. Przejęła Pani gospodarstwo w roku 1990. W roku 1979 miała Pani 16 lat. Zatem chodzi o okresy sprzed 1 stycznia 1983 r. Praca w gospodarstwie rolnym a staż pracy Kwestia pracy w gospodarstwie rolnym była wielokrotnie przedmiotem rozważań w orzecznictwie sądowym. Orzecznictwo wypracowało pogląd, że o uwzględnieniu przy ustalaniu prawa do świadczeń emerytalno-rentowych okresów pracy w gospodarstwie rolnym świadczy: wykonywanie czynności rolniczych powinno odbywać się zgodnie z warunkami określonymi w definicji „domownika” z art. 6 pkt 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz czynności te muszą być wykonywane w wymiarze nie niższym niż połowa ustawowego czasu pracy, tj. minimum 4 godziny dziennie (wyroki SN: z dnia 28 lutego 1997 r., II UKN 96/96, OSNAPiUS 1997, nr 23, poz. 473; z dnia 8 marca 2011 r., II UK 305/10, LEX nr 852557, wyrok SA we Wrocławiu z dnia 28 lutego 2012 r., III AUa 1793/11, LEX nr 1163528 oraz wyrok SA w Białymstoku z dnia 9 października 2013 r., III AUa 427/13, LEX nr 1378617). Orzecznictwo zalicza również okres gotowości do pracy w gospodarstwie rolnym, co oznacza, że wnioskodawca gotów był tę pracę codziennie wykonywać w wymiarze co najmniej 4 godzin dziennie, tj. był dyspozycyjny w tym zakresie. Oznacza to konieczność zamieszkiwania wnioskodawcy co najmniej w pobliżu gospodarstwa rolnego. W wyroku SA w Szczecinie z dnia 6 kwietnia 2011 r. (III AUa 621/10, LEX nr 1213824) wyrażono pogląd, że do uzupełnienia stażu ubezpieczeniowego na podstawie komentowanego przepisu dojdzie jedynie w przypadku wykonywania pracy o istotnym znaczeniu dla prowadzonej działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym, w którym osoba zainteresowana zamieszkuje lub ma możliwość codziennego wykonywania prac związanych z prowadzoną działalnością rolniczą (także wyrok SA we Wrocławiu z dnia 8 czerwca 2012 r., III AUa 467/12, LEX nr 1213802). Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 grudnia 2000 r., II UKN 155/00 (OSNAPiUS 2002, nr 16, poz. 394) odrzucił związek wykonywania czynności rolniczych z kryteriami określającymi termin „domownika” według art. 6 pkt 2 ustawy o kwalifikując te czynności jako okres pracy w gospodarstwie rolnym, wyłącznie za pomocą spełnienia warunku wykonywania pracy w wymiarze co najmniej połowy pełnego wymiaru czasu pracy. Uwzględnienie pracy w gospodarstwie rolnym w czasie wakacji szkolnych Za zasadnością uwzględnienia okresu pracy w gospodarstwie rolnym w czasie wakacji szkolnych, po ukończeniu 16. roku życia, świadczonej przed dniem 1 stycznia 1983 r. w wymiarze przekraczającym połowę pełnego wymiaru czasu pracy opowiedziały się SA w Szczecinie w wyroku z dnia 31 sierpnia 2006 r., III AUa 397/06 (LEX nr 253467), SA w Łodzi z dnia 24 sierpnia 2012 r., III AUa 59/12, LEX nr 1217735; SA w Lublinie z dnia 12 września 2012 r., III AUa 696/12, LEX nr 1220546. W wyroku z dnia 22 lipca 2009 r., I UK 27/09 (OSNPUSiSP 2011, nr 5-6, poz. 83) SN wyjaśnił, że okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w czasie nauki w szkole przysposobienia rolniczego podlega uwzględnieniu na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 3, jeżeli wykonywanie tej pracy było warunkiem pobierania nauki, podlegającym weryfikacji przy przyjmowaniu do szkoły (art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 15 lipca 1961 r. o rozwoju systemu oświaty i wychowania, Dz. U. Nr 32, poz. 160 z późn. zm.). Aby w opisanej sprawie udzielić pełniejszej odpowiedzi, musiałabym znać konkretne przyczyny odmowy świadczenia. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
rozprawie w dniu 7 maja 2018 r. była już spełniona przez organ rentowy przy wydaniu zaskarżonej decyzji. Dotyczy to wyliczenia okresu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców od 5 września 1973 r. do 31 grudnia 1982 r. oraz okresu pracy we własnym gospodarstwie rolnym od 1 stycznia 1986 r. do 31 października 2017 r.
W praktyce gospodarczej okazuje się, iż zaliczenie okresów pracy w rolnictwie przysparza niemałych problemów. Częstokroć jest to wynik samego brzmienia przepisów, ich lakoniczności bądź też odwoływania się do innych, niespójnych regulacji. Kłopoty sprawiają już chociażby definicje pojęć, które potrafią być różne. Na jakiej podstawie można zaliczyć okresy pracy w rolnictwie do stażu pracy? Obowiązujące przepisy ustawy z dnia 20 lipca 1990 roku o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy mogą wywoływać określone skutki prawne u pracodawców. Wynika to z faktu, iż ustawodawca wprowadził prawną możliwość zaliczenia 3 okresów i 3 rodzajów pracy w gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu. Są to mianowicie: prowadzenie przez pracownika własnego, indywidualnego gospodarstwa rolnego lub praca w takim gospodarstwie należącym do współmałżonkaprzypadające przed 1 stycznia 1983 roku okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym rodziców lub teściów, poprzedzające przejęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub ze współmałżonkiemprzypadające po 31 grudnia 1982 roku okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i ich rodzin. Taka konstrukcja przepisów powoduje, iż mają one zastosowanie do wszystkich zatrudnionych na podstawie stosunku pracy, a więc umownych (niezależnie od rodzaju umowy), jak i też pozaumownych, jak mianowanie, powołanie czy wybór. W konsekwencji więc okresy pracy w rolnictwie wlicza się do czasu zatrudnienia, a od niego zależy wiele pracowniczych uprawnień, wynikających z prawa pracy, takich jak: wymiar urlopu wypoczynkowegoodprawa emerytalna, rentowa czy też pośmiertnanagroda jubileuszowadodatek za wieloletnią pracę Co istotne, zasad zaliczania stażu pracy w rolnictwie nie stosuje się, gdy do stażu pracy wlicza się tylko i wyłącznie okresy zatrudnienia: w danym zakładzie pracyw określonej branży albo na określonych stanowiskachw pracy wykonywanej w szczególnych warunkach Jak należy rozumieć pojęcie pracy wykonywanej we własnym gospodarstwie lub prowadzonym przez współmałżonka? By to zrozumieć należy wiedzieć, iż jeśli pracownik świadczył pracę na roli, a nie było to gospodarstwo rolne, to taka praca do stażu pracy nie może zostać zaliczona. Z kolei pojęcie gospodarstwa rolnego ewoluowało na przestrzeni lat. Obecnie, na podstawie kodeksu cywilnego, „za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego”. Należy jednakże mieć na uwadze fakt, iż takie pojęcie gospodarstwa rolnego nie jest wystarczające, by na tej podstawie zaliczyć okres pracy do stażu pracy, gdyż brak tu określenia minimalnej powierzchni obszarowej w celu uznania, iż dany areał stanowi gospodarstwo rolne. Stąd też trzeba wówczas posiłkować się prawem podatkowym, które za gospodarstwo rolne uważa obszar użytków rolnych o powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy. Ta jednak norma obszarowa zmieniała się na przestrzeni lat i wynosiła: 0,2 ha od r do r0,5 ha od r do r1 ha po r Jak rozumieć kryterium wieku, czyli po ukończeniu 16 roku życia? Zgodnie z przepisami można wliczać do stażu pracy okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, o ile gospodarstwo należało do rodziców lub teściów i to pod warunkiem, iż później nastąpiło przejęcie tego gospodarstwa od nich. Wynika też z tego, iż taka sytuacja nie obowiązuje, gdy owo gospodarstwo należało do rodzeństwa, dziadków czy też innych krewnych. Co ważne, praca w gospodarstwie mogła być świadczona razem z kontynuowaniem nauki w szkole o ile była można ją potraktować jako stałą. Tym samym zamieszkiwanie w internacie wykluczało już taką możliwość. Co ustawodawca ma na myśli używając sformułowania domownik? Zgodnie z ustawą taka sytuacja dotyczy pracy po 31 grudnia 1982 roku, a w zakresie domownika ustawa odsyła do przepisów o ubezpieczenie społecznym rolników indywidualnych i ich rodzin. Jednakże w tej sprawie mamy do czynienia z dwoma aktami prawnymi, nieco odmiennie definiującymi osobę domownika. Stąd też w zależności od okresu pracy w gospodarstwie rolnym, należy stosować odmienną definicję domownika. Ustawa z 14 grudnia 1982 roku, obowiązująca od 1 stycznia 1983 roku przez domownika rozumie osobę, która spełnia łącznie 5 warunków: jest członkiem rodziny rolnika lub inną osobą pracująca w gospodarstwie rolnympozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiemukończyła 16 latnie podlega obowiązkowi ubezpieczenia na podstawie innych przepisówpraca w gospodarstwie rolnym stanowi jej główne źródło utrzymania Natomiast ustawa z 20 grudnia 1990 roku, obowiązująca od 1 stycznia 1991 roku przez domownika rozumie osobę, która spełnia łącznie 5 warunków: jest osobą bliską rolnikowipozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z rolnikiem lub zamieszkuje lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwieukończyła 16 latstale pracuje w tym gospodarstwie rolnymnie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy Stąd też, analizując przykład danej osoby pod kątem zaliczenia pracy w gospodarstwie rolnym do stażu pracy należy wziąć pod uwagę okres tej pracy, gdyż w zależności od niego mamy do czynienia z trochę odmiennymi wymogami, by taka osoba uznana zostać mogła za domownika. Podsumowując, zaliczenie pracownikowi do stażu pracy okresu jego pracy w gospodarstwie rolnym jest możliwe, wymaga jednak mocnego zagłębienia się w różne przepisy, gdyż nie ma w tym względzie jednej wykładni. Znaczenie ma tutaj bowiem okres, w którym dana osoba w tymże gospodarstwie pracowała, gdyż w zależności od niego, obowiązują ją różne unormowania i możliwości. Ekspert Łukasz swoje wieloletnie doświadczenie na rynku pracy postanowił przekazać także na naszym blogu. Jego artykuły dotyczą aktualnych zmian gospodarczych a także tych na rynku pracy. Z chęcia udzieli porad pracodawcą, którzy prężnie rozwijają swoje firmy.
Osoby starające się o emerytury z ZUS nadal mogą bowiem doliczać sobie staż pracy w gospodarstwie rolnym, który podlegał ubezpieczeniu w KRUS. [/ramka] [i]masz pytanie, wyślij e-mail do autora
Wyliczenie pracowniczego stażu pracy może niekiedy wzbudzić wątpliwości. Czy można wliczyć okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy pracownikowi, który objął gospodarstwo po osobie, która nie była jego rodzicem? Stan faktyczny: Pracownica pracowała w gospodarstwie rolnym o powierzchni 0,64 ha od 29 sierpnia 1973 r. do 31 sierpnia 1980 r. Gospodarstwo nie było własnością jej rodziców, lecz wyłączną własnością macochy, która zawarła związek małżeński z ojcem pracownicy 2 lutego 1961 r. Ojciec pracownicy również pracował w tym gospodarstwie. Pracownica nabyła gospodarstwo 4 grudnia 1997 r. na podstawie testamentu notarialnego, sporządzonego przez z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy, warunkiem zaliczenia okresu pracy w gospodarstwie rolnym jest praca w gospodarstwie prowadzonym przez rodziców, a następnie objęcie tego gospodarstwa. Pracownica nie pracowała natomiast w gospodarstwie rodziców, ani nie objęła go po rodzicach, lecz po macosze. Czy w związku z tym, że gospodarstwo to prowadził również ojciec pracownicy (faktycznie nim władał razem z drugą żoną), można ten okres pracy zaliczyć do stażu pracy pracownicy?Praca w latach 1973–1980 w gospodarstwie rodziców (ojca i macochy) o powierzchni 0,64 ha powinna zostać zaliczona pracownicy do jej ogólnego stażu pracy, pod warunkiem że pracownica wykonywała ją po ukończeniu 16. roku życia oraz objęła to gospodarstwo i rozpoczęła jego prowadzenie osobiście lub wraz ze serwis: Składki na ubezpieczenie społeczneO tym, czy dany okres pracy w gospodarstwie rolnym zostanie zaliczony do ogólnego stażu pracy pracownika, decydują co do zasady dwa czynniki. Po pierwsze, praca w gospodarstwie musi spełniać warunki wskazane w ustawie z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy. Po drugie – dane gospodarstwo musi być gospodarstwem pracowniczego stażu pracy zaliczane są:okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie prowadzonym przez współmałżonka,przypadające przed 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16. roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem,przypadające po 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich zaliczenia okresów pracy w gospodarstwie rolnym do ogólnego stażu pracy pracownicy to zatem wykonywanie takiej pracy:przed 1 stycznia 1983 r.,po ukończeniu 16. roku życia,w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów,późniejsze objęcie gospodarstwa. Pracownica, o której mowa w pytaniu, pracowała w gospodarstwie prowadzonym przez swojego ojca i macochę, którzy zawarli związek małżeński w lutym 1961 r. W momencie zawarcia związku małżeńskiego macocha pracownicy nabywa względem niej uprawnienia rodzicielskie, a tym samym w rozumieniu przepisów ustawy o okresach pracy w gospodarstwie rolnym uznawana jest za rodzica. W związku z tym, jeżeli pracownica spełnia wymagania dotyczące wieku i okresu pracy w gospodarstwie rolnym, a następnie objęła je po rodzicach – okresy takiej pracy powinny zostać wliczone do jej ogólnego stażu warunkiem zaliczenia okresów pracy w gospodarstwie rodziców do stażu pracy jest uznanie gospodarstwa za gospodarstwo rolne. Jeśli dany grunt rolny (nieruchomość rolna) nie spełnia normy obszarowej, nie może być uznany za gospodarstwo rolne i w konsekwencji praca w takim „gospodarstwie” nie będzie mogła być zaliczona do pracowniczego stażu pracy. Warunek ten badamy zawsze w odniesieniu do czasu, w którym wykonywana była praca w gospodarstwie. W przypadku pracownicy, o której mowa w pytaniu, interesują nas zatem lata 1973– także: Składki na ubezpieczenia pracowników przebywających na urlopach wychowawczychW latach wcześniejszych wysokość minimalnej normy obszarowej określało rozporządzenie z 18 listopada 1964 r. w sprawie przenoszenia własności nieruchomości rolnych, znoszenia współwłasności takich nieruchomości oraz dziedziczenia gospodarstw rolnych. Za gospodarstwo rolne uznawano wówczas:w okresie od 28 listopada 1964 r. do 22 grudnia 1971 r. – gospodarstwo o powierzchni 0,2 ha,w okresie od 23 grudnia 1971 r. do 30 czerwca 1989 r. – gospodarstwo o powierzchni 0,5 ha,w okresie od 1 lipca 1989 r. do 30 września 1990 r. – gospodarstwo o powierzchni 1 nowelizacji ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny z 28 lipca 1990 r., od 1 października 1990 r. do chwili obecnej minimalna norma obszarowa obowiązująca przy obrocie nieruchomościami rolnymi nie została określona. O tym, czy dany „kawałek ziemi” jest gospodarstwem rolnym, decydują przepisy podatkowe. Te z kolei za gospodarstwo rolne uważają aktualnie obszar użytków rolnych, gruntów zadrzewionych i zakrzewionych na użytkach rolnych, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy (art. 2 ust. 1 ustawy z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym).W latach 1973–1980, czyli wtedy, kiedy pracownica pracowała w gospodarstwie rodziców, za gospodarstwo rolne uznawano gospodarstwo o powierzchni 0,5 ha. Powierzchnia gospodarstwa rodziców pracownicy wynosiła 0,64 ha – co pozwala uznać je za gospodarstwo rolne i zaliczyć okres pracy w takim gospodarstwie do jej stażu pracy. Zadaj pytanie na: Forum Kadry Podstawa prawna:ustawa z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy ( Nr 54, poz. 310)ustawa z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym ( z 2006 r. Nr 136, poz. 969; z 2010 r. Nr 226, poz. 1475)rozporządzenie Rady Ministrów z 18 listopada 1964 r. w sprawie przenoszenia własności nieruchomości rolnych, znoszenia współwłasności takich nieruchomości oraz dziedziczenia gospodarstw rolnych ( Nr 45, poz. 304 z późn. zm.) – akt obecnie nieobowiązujący Chcesz dowiedzieć się więcej, sprawdź » Uprawnienia rodziców w pracy. Poradnik pracodawcy 2022
Czy zaświadczenie z KRUS o opłaconych składkach może być dowodem pracy w gospodarstwie rolnym PROBLEM Pracownik przedstawił nam zaświadczenie z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego o odprowadzanych składkach w celu zaliczenia do ogólnego stażu pracy okresu pracy w gospodarstwie rolnym.
Pieniądze i Prawo Porady prawne Data publikacji Od tego roku przysługuje Pani 26 dni urlopu. Zgodnie z art. 154 § 1 Kodeksu pracy wymiar urlopu wynosi: 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat; 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat. Co wlicza się do czasu wyliczania urlopu? Artykuł 154[1] § 1 przewiduje, że do okresu zatrudnienia, od którego zależy prawo do urlopu i jego wymiar, wlicza się okresy poprzedniego zatrudnienia, bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz sposób ustania stosunku pracy. Ponadto, w myśl art. 155 § 1 pkt 2 do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat. Jeśli zatem w Pani przypadku nauka trwała 4 lata, powinna Pani mieć tyle doliczone do stażu pracy. Zaliczeniu podlegają również 3 lata prowadzenia gospodarstwa rolnego na mocy art. 1 ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy. Stanowi on, że ilekroć przepisy prawa, postanowienia układu zbiorowego pracy albo porozumienia w sprawie zakładowego systemu wynagradzania przewidują wliczanie do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownika wynikające ze stosunku pracy, okresów zatrudnienia w innych zakładach pracy, do stażu tego wlicza się pracownikowi także: okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie prowadzonym przez współmałżonka; przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16. roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem; przypadające po 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin. Czy prowadzenie gospodarstwa zalicza się do wyliczenia urlopu? Zobacz także Prowadzenie gospodarstwa lub pracę w nim zalicza się do stażu warunkującego wymiar urlopu. Natomiast nie zalicza się do niego zatrudnienia na podstawie umowy-zlecenia. Jeśli uwzględnić 4 lata nauki, 3 lata prowadzenia gospodarstwa oraz 3 lata pracy, Pani staż pracowniczy wynosi 10 lat, a w związku z tym ma Pani od tego roku prawo do urlopu w wymiarze 26 dni. Ten produkt może Ciebie zainteresować Koszulka damska - Prawdziwa Kobieta Kocha Rolnika – Tygodnik Poradnik Rolniczy Płacisz tylko 40,00 złCena regularna 45,00 zł SPRAWDŹ Alicja MorozFot. Pixabay
Staż pracy, a praca w gospodarstwie rolnym. Ostatnio otrzymałam wiadomość z zapytaniem: “Czy doliczenie okresu pracy w gospodarstwie rolnym do okresu uprawniającego do emerytury jest uzależnione od… Czytaj dalej; Praca w gospodarstwie rolnym
Definicja pojęcia domownik w kontekście doliczenia pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia do stażu pracy. Bardzo częstą przyczyną wydawania decyzji odmawiających prawa do świadczeń z ZUS jest brak możliwości doliczenia do stażu pracy okresów pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, z uwagi na brak posiadania statusu domownika. Zgodnie z obowiązującym orzecznictwem sądów, domownik ma prawo starać się o zaliczenie okresów swojej pracy w gospodarstwie rolnym do okresów składkowych. Definicja legalna domownika jest jednak zupełnie inna niż ta potoczna. Otóż w języku codziennym za domownika będziemy uważać osobę zamieszkującą z nami “pod jednym dachem”. Sąd Ubezpieczeń Społecznych za domownika uważał natomiast będzie osobę bliską rolnikowi, która: ukończyła 16 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie, stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy. Tak jak Państwo widzicie, wedle zaprezentowanej wykładni nawet sąsiad może być domownikiem, a co za tym idzie będzie miał prawo żądać zaliczenia pracy w gospodarstwie rolnym do swojego stażu pracy. Jestem radcą prawnym i od 2009 roku prowadzę działalność na obszarze całej Polski walcząc przed Sądami w sprawach o emerytury, renty, zasiłki, świadczenia przedemerytalne, jak również o zaległe składki na ubezpieczenie. Dzięki dziesiątkom przeprowadzonych spraw, jestem w stanie wspomóc swoich klientów doświadczeniem nabytym w procesach, jak również znaleźć racjonalne argumenty na przeciwstawienie się bezzasadnym odmowom w decyzjach dotyczących przyznania gwarantowanych świadczeń.
Kiedy można zaliczyć pracę w gospodarstwie rolnym rodziców do stażu pracy, wymaganego do emerytury. staż pracy w gospodarstwie rolnym. Do stażu emerytalnego ZUS ma obowiązek zaliczyć okresy pracy w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia, świadczonej przed dniem 1 stycznia 1983 r. wówczas gdy praca wykonywana była ponad 4 godziny dzienne.
Data publikacji: 2022-07-19 PYTANIE W czerwcu 2022 r. pracownik jednostki samorządowej przedłożył dokumenty poświadczające okres pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16 roku życia tj. w okresie od 28 marca 1973 r. do 17 grudnia 1989 r. (zeznania świadków, zaświadczenie o miejscu zameldowania na pobyt stały w okresie od 16 września 1963 r. do 6 lipca 1988 r. oraz zaświadczenie właściwego Starostwa Powiatowego, ...Jednocześnie podnieść należy, iż zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądowym, przepis art. 10 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy dotyczy pracy „domownika” rolnika w gospodarstwie rolnym po ukończeniu 16 roku życia (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 1997r., II UKN 96/96, OSNAPiUS 1997 nr 23, poz. 473; z dnia 7 listopada 1997r Odpowiedni staż pracy jest niezbędny, aby otrzymać np. nagrodę jubileuszową lub dodatek stażowy. Praca w gospodarstwie rolnym umożliwia pracownikom wykazanie dłuższego stażu pracy, a co za tym idzie – szybsze uzyskanie świadczeń pracowniczych. Zasady zaliczania pracy w gospodarstwie rolnym do stażu pracy zostały określone w ustawie z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (zwanej dalej ustawą). Ilekroć przepisy prawa lub postanowienia układu zbiorowego pracy albo porozumienia w sprawie zakładowego systemu wynagradzania przewidują wliczanie do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownika wynikające ze stosunku pracy, okresów zatrudnienia w innych zakładach pracy, do stażu tego wlicza się pracownikowi: • okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie prowadzonym przez współmałżonka, • przypadające przed 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16. roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem, • przypadające po 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (art. 1 ust. 1 ustawy). WAŻNE! Wyżej wymienionych okresów nie można wliczać do stażu pracy, jeżeli w myśl danego przepisu lub postanowienia do stażu pracy wlicza się tylko okresy zatrudnienia w danym zakładzie pracy, w określonej branży albo okresy pracy na określonych stanowiskach lub pracy wykonywanej w szczególnych warunkach (art. 1 ust. 2 ww. ustawy). Okres prowadzenia gospodarstwa rolnego Do stażu pracy należy wliczać okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie prowadzonym przez współmałżonka (art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy). Nie ma tu żadnych ograniczeń czasowych, co w praktyce często jest istotną przyczyną problemów natury dowodowej. Przez prowadzenie gospodarstwa rolnego w rozumieniu art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy należy rozumieć samodzielną lub przy pomocy innych osób (osób bliskich, pracowników najemnych) faktyczną pracę w gospodarstwie rolnym wykonywaną na własny rachunek w charakterze właściciela bądź posiadacza w rozumieniu art. 336 Kodeksu cywilnego (wyrok NSA w Warszawie z 5 października 2001 r., II SA 1858/01). A zatem prowadzenie gospodarstwa to zarówno zarządzanie nim, jak i faktyczna praca w tym gospodarstwie, osobiście lub przy pomocy innych osób. Przy czym nie musiało to być gospodarstwo będące własnością pracownika, który dochodzi zaliczenia okresu prowadzenia gospodarstwa rolnego do jego stażu pracy. Mogło być ono własnością innych osób, byle tylko pracownik władał nim jak właściciel, użytkownik, najemca lub dzierżawca. Istotne jest jednak, że może to być tylko okres przypadający po uzyskaniu pełnoletności przez tego pracownika. Zwracał na to uwagę także Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 18 maja 1999 r. (II SA 204/99), stwierdzając, że prowadzenie gospodarstwa w rozumieniu art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy polega na podejmowaniu czynności prawnych, do których wymagana jest pełna zdolność do czynności prawnych, która wiąże się z uzyskaniem pełnoletności. Przykład Jolanta J. przez 10 lat pracowała w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez jej męża. Następnie zatrudniła się w Przedsiębiorstwie X, w którym obowiązywał układ zbiorowy pracy przewidujący prawo do dodatku stażowego po 5 latach pracy. Układ ten przewidywał możliwość zaliczania do stażu pracy okresów zatrudnienia w innych zakładach pracy. Jolanta J. wniosła wówczas o przyznanie jej dodatku stażowego i doliczenie do jej stażu pracy okresu pracy w gospodarstwie rolnym, które prowadził jej małżonek. Przedsiębiorstwo X jednak odmówiło, wskazując, że to jest niezgodne z układem zbiorowym pracy. Jolanta J. wniosła powództwo do sądu pracy, żądając zasądzenia kwoty należnego jej dodatku stażowego. Sąd uwzględnił jej powództwo, gdyż do jej stażu pracy należy wliczyć także okresy pracy w gospodarstwie rolnym, prowadzonym przez współmałżonka, co wynika z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy. Czytaj także: Jakie zasady obowiązują przy znoszeniu współwłasności gospodarstwa rolnego>> Objęcie gospodarstwa rolnego Do stażu pracy wlicza się okresy przypadające przed 1 stycznia 1983 r. i po ukończeniu przez pracownika 16. roku życia, w których pracownik pracował w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, jeśli poprzedzają one objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem (art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy). Oznacza to, że okresy pracy w gospodarstwie rodziców lub teściów bez jego późniejszego objęcia i rozpoczęcia prowadzenia nie podlegają wliczeniu do stażu pracy. Tak też wskazywał Sąd Najwyższy w wyroku z 11 czerwca 1997 r. (I PKN 200/97), stwierdzając, że praca w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16. roku życia nie podlega zaliczeniu do pracowniczego stażu pracy, jeżeli choćby z przyczyn niezależnych od zainteresowanego nie nastąpiło objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem. W praktyce problemy budzi samo określenie pojęcia „objęcie gospodarstwa”. Przez pojęcie to należy rozumieć nie tylko nabycie prawa własności do tego gospodarstwa, ale także jego posiadanie. Tak też wskazywał Sąd Najwyższy w uchwale z 16 stycznia 1996 r. (I PZP 36/95), podnosząc, że objęcie gospodarstwa rolnego rodziców lub teściów w samoistne posiadanie na podstawie nieformalnej umowy darowizny spełnia warunki z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy. Jak udowodnić pracę w gospodarstwie rolnym Jeżeli chodzi o sposób udowodnienia przez pracownika faktu pracy w gospodarstwie rolnym, jego późniejszego objęcia i prowadzenia, określa to art. 3 ustawy. Na wniosek osoby zainteresowanej właściwy urząd gminy jest zobowiązany obliczyć okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym, wydając stosowne zaświadczenie w celu przedłożenia w zakładzie pracy. Jeżeli urząd nie dysponuje takimi dokumentami, zawiadamia osobę zainteresowaną o tej okoliczności na piśmie. W takiej sytuacji okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym mogą być udowodnione zeznaniami co najmniej dwóch świadków zamieszkujących w tym czasie na terenie, na którym jest położone to gospodarstwo. Pracodawca może więc w razie braku zaświadczenia z urzędu gminy zażądać pisemnych zeznań tych świadków. Ryszard Sadlik sędzia Sądu Okręgowego w Kielcach Podstawa prawna: • ustawa z 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy (DzU nr 54, poz. 310), • wyrok Sądu Najwyższego z 11 czerwca 1997 r. (I PKN 200/97, OSNP 1998/10/295), • uchwała Sądu Najwyższego z 16 stycznia 1996 r. (I PZP 36/95, OSNP 1996/13/181). • wyrok NSA w Warszawie z 18 maja 1999 r. (II SA 204/99, niepubl.), • wyrok NSA w Warszawie z 5 października 2001 r. (II SA 1858/01, niepubl.).
.
